Những năm qua, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh đã được cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện với tinh thần chủ động, quyết liệt, hiệu quả, góp phần thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Một số dự án tồn tại từ nhiều năm trước từng bước được tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Đa số người dân đồng thuận, ủng hộ, chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng. 

Tuy nhiên, công tác giải phóng mặt bằng vẫn tồn tại nhiều “điểm nghẽn” chưa có giải pháp hiệu quả để giải quyết, gây ảnh hưởng lớn đến tiến độ, giảm hiệu quả đầu tư, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của tỉnh. Nguyên nhân do công tác quy hoạch, xây dựng các khu, điểm tái định cư chậm; công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của một số cơ quan, đơn vị, địa phương còn sơ hở, thiếu sót, chưa đúng trình tự, thủ tục; cấp ủy, chính quyền một số địa phương thiếu quyết liệt, thậm chí có dấu hiệu “buông lỏng” trong quản lý đất đai, trật tự xây dựng.

Nhận thức về pháp luật đất đai, bồi thường, giải phóng mặt bằng của một bộ phận người dân còn hạn chế; chủ đầu tư một số dự án chưa thực sự vào cuộc, thiếu chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền. Hệ thống văn bản quy định có nhiều thay đổi, cơ chế chính sách bồi thường chưa phù hợp thực tế; công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị chưa đồng bộ, nhịp nhàng; năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là chất lượng hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất còn hạn chế...

Để kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu cấp ủy, chính quyền các cấp xác định công tác bồi thường giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị; trách nhiệm chính thuộc người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên; xử lý kịp thời, dứt điểm khiếu nại, tố cáo của người dân.

Xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể từng dự án để thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân vùng dự án. Với các dự án lớn, trọng điểm, các cấp ủy có thể xây dựng nghị quyết chuyên đề, thành lập ban chỉ đạo hoặc Tổ công tác để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện; tiếp xúc, đối thoại công khai với người sử dụng đất để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Giao Ban cán sự Đảng UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh nâng cao trách nhiệm trong việc chỉ đạo giải quyết các thủ tục hành chính về đất đai. Rà soát các vướng mắc, cập nhật các quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; đơn giá bồi thường, hỗ trợ với tài sản trên đất khi Nhà nước thu hồi đất.

Xây dựng, hoàn thiện cơ chế chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo hướng phân cấp, ủy quyền tối đa cho UBND cấp huyện; xây dựng bộ đơn giá bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đầy đủ, linh hoạt, đúng quy định, đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người có đất thu hồi.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, đôn đốc công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại cấp huyện, đặc biệt là các dự án trọng điểm; kịp thời phát hiện, giải quyết triệt để các vướng mắc liên quan ngay từ cơ sở, hạn chế tối đa khiếu kiện, khiếu nại vượt cấp, đông người.

Các huyện ủy, thành ủy kiện toàn Ban chỉ đạo công tác bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án lớn, trọng điểm của tỉnh, huyện do đồng chí Bí thư Huyện ủy, thành ủy hoặc Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của Ban chỉ đạo, đặc biệt là vai trò, trách nhiệm của Trưởng ban chỉ đạo, người đứng đầu cấp ủy địa phương.

Lãnh đạo UBND cấp huyện có biện pháp xử lý kịp thời, đúng quy định và chịu trách nhiệm với các trường hợp để xảy ra xây dựng, tạo lập tài sản trái phép trên đất, tạo lập tài sản sau khi đã có Thông báo thu hồi đất, nhằm trục lợi trong bồi thường giải phóng mặt bằng, các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định.

Kiện toàn bộ máy thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cấp huyện; quy định cụ thể về thời gian, trách nhiệm của các cơ quan trong việc xác định nguồn gốc sử dụng đất, thời điểm hình thành tài sản trên đất... Lập kế hoạch cụ thể, chi tiết về tiến độ thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư các dự án trên địa bàn, đặc biệt là các dự án trọng điểm, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư mới. Kiên quyết xử lý theo quy định các trường hợp cố tình không chấp hành.

Chỉ đạo các ngành chức năng, UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường phối hợp, nêu cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu; tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc bức xúc ngay tại cơ sở, không để phát sinh "điểm nóng" và khiếu kiện vượt cấp. Kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, kích động, lôi kéo quần chúng nhân dân chống đối hoặc lợi dụng việc bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án để trục lợi.

Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, vận động người dân nắm vững các quy định của pháp luật về đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng, hiểu rõ lợi ích từ các dự án mang lại, từ đó tự giác chấp hành; kịp thời phản ánh, biểu dương các tổ chức, cá nhân điển hình, gương mẫu chấp hành bàn giao mặt bằng thực hiện dự án.

Lưu Tiến Sỹ - Phòng Giá đất & Giải phóng mặt bằng