Đoàn công tác của Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội do đồng chí Nguyễn Thị Lệ Thủy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT) làm Trưởng Đoàn đã đi khảo sát thực tế và lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) tại các tỉnh Hòa Bình, Sơn La và Lai Châu.

Tham gia Đoàn công tác tại tỉnh Sơn La có các đồng chí Nguyễn Ngọc Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban KH,CN&MT;  Đồng chí Nguyễn Ngọc Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban KH,CN&MT; Đồng chí Trần Ngọc Hoa, Vụ trưởng Vụ KHCN&MT; đại diện đoàn ĐBQH tỉnh Sơn La có đồng chí Chá A Của, Uỷ viên Ban Thường Vụ Tỉnh uỷ - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh - Ủy viên uỷ ban khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội;  Đồng chí Nguyễn Hồng Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Tài nguyên và Môi trường);  cùng đại điện một số cơ quan liên quan.

Sáng ngày 23/3, Đoàn công tác đã trực tiếp khảo sát tại hang Thẳm Tát Tòng đang được Công ty Cổ phần cấp nước Sơn La khai thác, sử dụng để cấp nước sinh hoạt cho người dân trên địa bàn thành phố Sơn La.

Ảnh 1: Đoàn khảo sát đến làm việc tại khu xử lý nước cấp của Xí nghiệp cấp nước thành phố số 1 (Hang Thẳm Tát Tòng)

Tại Công ty thủy điện Sơn La, Đoàn công tác đã nghe Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Sơn La báo cáo về kết quả công tác quản lý tài nguyên nước, đặc biệt là kết quả triển khai Luật tài nguyên nước 2012 và các Nghị định, Thông tư, văn bản hướng dẫn liên quan; các khó khăn, vướng mắc khi triển khai các văn bản quy phạm pháp luật tài nguyên nước tại địa phương; và các đề xuất, kiến nghị trong xây dựng Luật tài nguyên nước (sửa đổi).

Ảnh 2: Sở TN&MT tỉnh Sơn La báo cáo Đoàn khảo sát công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh

Theo báo cáo của Sở TN&MT Sơn La, trong những năm qua, công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh luôn được UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo; Sở TN&MT đã phối hợp với các Sở ngành, UBND cấp huyện triển khai các nhiệm vụ cụ thể để tăng cường công tác quản lý và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực tài nguyên nước. Từ năm 2019 đến nay không xảy ra tình trạng ô nhiễm, mất nước đối với các nguồn nước cấp cho sinh hoạt; nhu cầu cấp nước cho sinh hoạt, các hoạt động sản xuất kinh doanh được đảm bảo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Sơn La.

          Ngay sau khi Luật Tài nguyên nước năm 2012 có hiệu lực thi hành, UBND tỉnh Sơn La đã chỉ đạo Sở TN&MT tổ chức triển khai các nội dung về quy hoạch tài nguyên nước theo Điều 15 đến Điều 19 Luật Tài nguyên nước năm 2012 để có cơ sở triển khai thực hiện các nhiệm vụ trong lĩnh vực tài nguyên nước. Theo đó, UBND tỉnh đã phê duyệt các quy hoạch sau: Quy hoạch phân bổ tài nguyên nước mặt, tài nguyên nước dưới đất tỉnh Sơn La đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 (Quyết định số 1884/QĐ-UBND ngày 28/8/2012); Quy hoạch bảo vệ tài nguyên nước tỉnh Sơn La từ năm 2015-2020, tầm nhìn đến năm 2030 (Quyết định số 3603/QĐ-UBND ngày 30/12/2014). Cùng với đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham gia thẩm định các nội dung Phương án khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước; phòng, chống, khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra tại Quy hoạch tỉnh Sơn La thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đang triển khai thực hiện; yêu cầu đơn vị tư vấn cập nhật các nội dung liên quan của Quy hoạch tài nguyên nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1622/QĐ-TTg ngày 27/12/2022 vào Quy hoạch tỉnh.

Về công tác điều tra cơ bản, sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 432/QĐ-TTg ngày 24/3/2021 Phê duyệt Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Sở TN&MT đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2372/QĐ-UBND ngày 28/9/2021 Phê duyệt Kế hoạch điều tra cơ bản tài nguyên nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đối với các nguồn nước nội tỉnh trên địa bàn tỉnh Sơn La. Hiện nay, Sở TN&MT đã hoàn thành lập đề cương, dự toán nhiệm vụ “Điều tra, đánh giá tổng hợp tài nguyên nước dưới đất tỷ lệ 1:50.000 đến 1:25.000 đối với các nguồn nước nội tỉnh” và nhiệm vụ “Lập, ban hành Danh mục nguồn nước nội tỉnh trên địa bàn tỉnh Sơn La” để trình UBND tỉnh phê duyệt và triển khai các bước tiếp theo.

Ảnh 3: Đoàn khảo sát làm việc với lãnh đạo Công ty thủy điện Sơn La

Ảnh 4: Lãnh đạo Công ty thủy điện Sơn La báo cáo Đoàn khảo sát về Hệ thống Giám sát an toàn công trình thủy điện trên bậc thang Sông Đà

Cùng với đó, Sở TN&MT đã tham mưu cho UBND tỉnh tăng cường tuyên truyền về công tác quản lý khai thác, sử dụng tài nguyên nước; xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương và địa phương về lĩnh vực tài nguyên nước. Xây dựng cơ sở dữ liệu giám sát đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực tài nguyên nước để kết nối với cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia, dự kiến dự án sẽ vận hành trong năm 2023. Ngoài ra, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố đã ký cam kết với Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La về tăng cường vai trò, trách nhiệm trong công tác quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Công tác bảo vệ tài nguyên nước được quan tâm thực hiện. Tỉnh Sơn La đã phê duyệt Danh mục hành lang bảo vệ nguồn nước; vùng hạn chế khai thác nước dưới đất; đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải của nguồn nước; phê duyệt dòng chảy tối thiểu trên các suối chính; phê duyệt Danh mục giếng không sử dụng phải trám lấp trên địa bàn tỉnh và các địa phương đã hoàn thành việc trám lấp; cắm mốc vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt. 

Bên cạnh đó, Sở TN&MT đã tham mưu thành lập các Tổ công tác giám sát việc chấp hành quy định về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước đối với các cơ sở chế biến nông sản, chăn nuôi trên địa bàn tỉnh; thực hiện các hoạt động giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở chế biến nông sản thông qua việc lắp đặt hệ thống camera giám sát việc xử lý chất thải trong quá trình chế biến và truyền hình ảnh về Sở để theo dõi, quản lý. Kết quả trong những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh chưa xảy ra tình trạng ô nhiễm, sự cố môi trường ảnh hưởng đến nguồn nước và đời sống nhân dân, nguồn nước cấp cho sinh hoạt và sản xuất được đảm bảo.

Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh Sơn La có 58 dự án thủy điện đang vận hành. Kết quả rà soát cho thấy, các công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh đều đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt Quy trình vận hành hồ chứa; phương án bảo vệ đập, hồ chứa; phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp; phương án phòng chống thiên tai; thực hiện nghiêm túc việc kiểm định an toàn đập đảm bảo nhiệm vụ vận hành và chống lũ

Việc cấp phép trong lĩnh vực tài nguyên nước được triển khai thực hiện đáp ứng các quy định pháp luật và yêu cầu thực tiễn. Tính đến tháng 3/2023, trên địa bàn tỉnh Sơn La có 182 giấy phép tài nguyên nước. Hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, hành nghề khoan nước dưới đất đã được quản lý, cấp phép theo đúng quy định của pháp luật.

Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác sử dụng tài nguyên nước nhằm phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật được thực hiện thường xuyên, định kỳ và đột xuất đã góp phần nâng cao nhận thức của xã hội về bảo vệ và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên nước.

Bên cạnh các kết quả đạt được nêu trên, công tác quản lý tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Sơn La cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc như: Các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành trong lĩnh vực tài nguyên nước còn một số nội dung chưa quy định rõ ràng gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện (Việc xác định nguồn nước mặt, nước dưới đất; tính toán số lợi bất hợp pháp; giải quyết tranh chấp nguồn nước tại cơ sở; thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính tại cấp huyện,...); Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về tài nguyên nước tại cấp huyện còn hạn chế do thiếu nguồn lực về con người, kinh phí;

Góp ý đối với dự thảo Luật tài nguyên nước (sửa đổi), Sở TN&MT Sơn La cũng đã có báo cáo góp ý chi tiết đối với Dự thảo 5 Luật tài nguyên nước (sửa đổi) nhằm làm rõ một số khái niệm, nội dung trong dự thảo Luật tài nguyên nước (sửa đổi) đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại địa phương.