XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ LIỆU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH SƠN LA THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

06/04/2014

Cơ sở dữ liệu về tài nguyên và môi trường là tập hợp dữ liệu về tài nguyên và môi trường đã được kiểm tra, đánh giá, xử lý, tích hợp và được lưu trữ một cách có hệ thống

Cơ sở dữ liệu là một tập hợp thông tin có cấutrúc. Trong công nghệ thông tin thường được hiểu dưới dạngmột tập hợp liên kết các dữliệu, thường đủ lớn để lưu trên một thiết bị lưu trữ. Dữ liệu này được duytrì dưới dạng một tập hợp các tập tintrong hệ điều hành hay được lưu trữ trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu. Cơ sở dữ liệumang lại nhiều ưu điểm như: Giảm sự trùng lặp thông tin xuống mức thấp nhất (dođó đảm bảo thông tin có tính nhất quán và toàn vẹn dữ liệu), đảm bảo dữ liệu cóthể được truy xuất theo nhiều cách khác nhau và nhiều người có thể sử dụng mộtcơ sở dữ liệu. Những vấn đề mà Cơ sở dữ liệu cần phải giải quyết là: Tính chủquyền của dữ liệu, tính bảo mật và quyền khai thác thông tin của người sử dụng,vấn đề tranh chấp dữ liệu và việc đảm bảo an toàn dữ liệu khi có sự cố. Cơ sở dữliệu được phân làm nhiều loại như: Cơ sở dữ liệu dạng file, cơ sở dữ liệu quanhệ, cơ sở dữ liệu hướng đối tượng, cơ sở dữ liệu bán cấu trúc.
Cơ sở dữ liệu về tài nguyên và môi trường là tập hợpdữ liệu về tài nguyên và môi trường đã được kiểm tra, đánh giá, xử lý, tích hợpvà được lưu trữ một cách có hệ thống, có tổ chức dưới dạng tệp dữ liệu lưu trêncác hệ thống tin học, các thiết bị lưu trữ và các vật mang tin như các loại ổcứng máy tính, băng từ, đĩa CD, DVD ... hoặc văn bản, tài liệu được xây dựng,cập nhật và duy trì phục vụ quản lý nhà nước và các hoạt động kinh tế, xã hội,quốc phòng, an ninh, nghiên cứu khoa học, giáo dục đào tạo và nâng cao dân trí.Cơ sở dữ liệu về tài nguyên và môi trường bao gồm: Cơ sở dữ liệu tài nguyên vàmôi trường quốc gia do Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng, lưu trữ, quản lý;Cơ sở dữ liệu về tài nguyên và môi trường của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quanthuộc Chính phủ (Cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường ngành) do các Bộ, cơquan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ xây dựng, lưu trữ, quản lý; Cơ sở dữliệu về tài nguyên và môi trường của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (Cơ sở dữ liệutài nguyên và môi trường địa phương) do Sở Tài nguyên và Môi trường xây dựng,lưu trữ, quản lý; và Cơ sở dữ liệu thành phần cho các lĩnh vực quản lý đất đai,tài nguyên nước, khoáng sản, môi trường, địa chất và khoáng sản, khí tượng thủyvăn và biến đổi khí hậu, đo đạc và bản đồ và các dữ liệu chuyên ngành khác vềtài nguyên và môi trường (Cơ sở dữ liệu thành phần về tài nguyên và môi trường)do các tổ chức quản lý lĩnh vực chuyên ngành tài nguyên và môi trường xây dựng,lưu trữ, quản lý.
Theo Thông tư số 07/2009/TT-BTNMT ngày 10/7/2009 của BộTài nguyên và Môi trường quy định chi tiết một số điều của Nghị định số102/2008/NĐ-CP ngày 15/9/2008 của Chính Phủ về việc thu thập, quản lý, khai thácvà sử dụng dữ liệu về tài nguyên và môi trường, nhiệm vụ cơ bản của ngành làphải xây dựng cơ sở dữ liệu Quốc gia về tài nguyên và môi trường. Cơ sở dữ liệunày phải được xây dựng trên một cơ sở nền tảng hạ tầng kỹ thuật thống nhất; ápdụng các tiêu chuẩn Quốc gia và quốc tế; tiến tới kết nối trực tiếp, đồng bộtrong hệ thống thông tin thống nhất toàn ngành, phục vụ yêu cầu quản lý Nhànước của Bộ Tài nguyên và Môi trường, của Chính phủ, tiến tới Chính phủ điện tử.Cung cấp dữ liệu cho ngườidân và doanh nghiệp còn nhằm đạt được mục tiêu kinh tế hóa ngành tài nguyên vàmôi trường.
Hiện nay, trong cả nước nói chung và tỉnh Sơn La nóiriêng, rất nhiều cơ sở dữ liệu thành phần về tài nguyên môi trường đã được đầutư xây dựng nhưng quy mô nhỏ, mang tính chất riêng lẻ, tần suất cập nhật cònthấp và thiếu tính chia sẻ. Đã có rất nhiều dự án đầu tư cho việc xây dựng cơsở dữ liệu thành phần với nhiều chủ đầu tư. Các nguồn vốn cũng rất đa dạng như:sự nghiệp kinh tế, đầu tư phát triển, nghiên cứu khoa học… Nhưng chưa được quảnlý thống nhất, hạ tầng công nghệ tại các đơn vị triển khai còn yếu và thiếuđồng bộ, các giải pháp kỹ thuật, quy chuẩn, quy trình xử lý dữ liệu chưa đầy đủ,nguồn nhân lực phục vụ việc xây dựng cơ sở dữ liệu về tài nguyên môi trường cònthiếu về số lượng, trình độ chưa đáp ứng được yêu cầu… nên dữ liệu chưa đượcchuẩn hóa, còn trùng lặp giữa các cơ sở dữ liệu, khó khăn trong việc chia sẻ,trao đổi và phân phối thông tin.
SởTài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định số 12/2011/QĐ-UBNDngày 26/8/2011 về việc ban hành Quy chế thu thập, quản lý,khai thác và sử dụng dữ liệu về tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh SơnLa, trong đó quy định rõ trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan, tổchức, cá nhân trong việc thu thập, quản lý, khai thác và sử dụng dữ liệu về tàinguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh Sơn La. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân,dữ liệu về tài nguyên môi trường - kết quả của công tác điều tra, nghiên cứu -vẫn chưa được tổ chức quản lý tương xứng với giá trị và tầm quan trọng của nó.Dữ liệu còn nằm phân tán ở nhiều ngành, nhiều cấp, chưa được tập trung quản lýđể phục vụ các mục đích sử dụng, không tránh được sự trùng lặp trong điều tra,nghiên cứu và tạo nguồn thông tin tin cậy cho hoạt động quản lý, ra quyết địnhcũng như phục vụ cộng đồng.
Để khắcphục tình trạng này, cần thiết phải có một khung giải pháp kỹ thuật tổng thể,đưa ra các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xuyên suốt quá trình xâydựng cơ sở dữ liệu từ điều tra, thu thập, cập nhật, xử lý, lưu trữ, tích hợp,trao đổi dữ liệu và phân phối thông tin; các giải pháp đầu tư công nghệ mộtcách đồng bộ, phát triển hệ thống phần mềm quản lý, khai thác, cung cấp và chiasẻ thông tin, quyền lợi khai thác và nghĩa vụ cập nhật biến động, những thôngtin mới ở các cấp, tiến tới xây dựng cơ sở dữ liệu toàn ngành.
Việcxây dựng và thực hiện đự án “Xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trườngtỉnh Sơn La” (Cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường địa phương) bao gồm từchính sách, hạ tầng kỹ thuật công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, tích hợp cơ sởdữ liệu dùng chung, xây dựng dịch vụ cung cấp dữ liệu trực tuyến trên mạngInternet và xây dựng khung cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường địa phương đãvà đang là một nhiệm vụ cấp bách./.